1. شناسایی و ارزیابی خطرات کاری

انواع مختلفی از خطر ممکن است در محل کار به وجود آید بنابراین، ارزیابی و شناسایی خطرات بسیار مهم است. اولین قدم این است که خطرات موجود در محل کار خود را شناسایی کنید. این را می توان با قدم زدن در اطراف و مشاهده، خواندن کتابچه راهنمای سازنده و کار با کارکنان برای گزارش خطرات و موارد نزدیک به دست آورد.

2. خطرات را ارزیابی کنید و در مورد اقدامات اصلاحی تصمیم بگیرید

همانطور که در بالا توضیح داده شد ریسک یعنی احتمال آسیب ناشی از یک خطر همراه با احتمال وقوع آسیب و شدت آسیب در صورت وقوع. هنگامی ارزیابی خطر باید عواملی همانند:

• احتمال رخداد و پیامد، تاثیر، احتمال وقوع خطر، شدت آسیب همینطور شدت تاثیر آسیب بررسی شود.
• میزان اثربخشی اقدامات کنترلی همانند: سیاست ها، کنترل های مهندسی، آموزش به کارگران، نگهداری از تجهیزات ایمنی و پیشگیری از آسیب بررسی شود.
• شناسایی افرادی که ممکن است در معرض آسیب باشند و ارزیابی خطر برای محیط زیست و پیرامون آن.
• بزرگی خطر و شدت آسیب بررسی شود.

حتماً برای ارزیابی و اقدام کنترلی درنظر داشته باشید چه کسانی ممکن است در معرض آسیب قرار بگیرند. بازدیدکنندگان در پروژه، سایر کارگران یا کارفرمایان و غیره.

در جایی که عموم به عنوان بخشی از خدمات ارائه شده به محل شما دسترسی دارند، خطراتی را که آنها در معرض آن هستند ارزیابی کنید. خطرات ممکن است از لغزش، سقوط تا ورود غیرمجاز به مناطق خطرناک متفاوت باشد. همچنین گروه‌ های آسیب ‌پذیر را در نظر بگیرید که ممکن است اقدامات کنترلی بیشتری برای آنها لازم باشد. این گروه های آسیب پذیر ممکن است عبارتند از:

• جوانانی که ممکن است به دلیل عدم تجربه و آموزش صحیح در معرض خطر باشند.
• افراد مسن.
• کارکنان باردار.
• کارگران شیفت شب.
• افرادی که دارای ناتوانی زبانی هستند یا با زبان خارجی صحبت می کنند.
• افراد معلول و ناتوان.

سایر عوامل کمکی که در ارزیابی ریسک باید در نظر گرفته شوند عبارتند از:

• افراد (کارهایی که باید انجام شود یا انجام نمی شود).
• تجهیزات (تجهیزات نا مناسب یا ناایمن برای کار).
• مواد (جابجایی نا مناسب مواد).
• محیط (وضعیت نامناسب محل کار).
• فرآیند (یعنی اینکه چگونه کاری انجام می شود که ممکن است خطرناک باشد).

ساده ترین راه برای ارزیابی خطر شناسایی میزان شدت خطر است که به شرح زیر می باشد.

خطر کم: در اینجاست که احتمال آسیب ناشی از یک خطر شناسایی شده کم و شدت آن کم است. به عنوان مثال، کار متناوب روی کامپیوتری که ایستگاه کاری آن به خوبی چیده شده است، بعید است که به کاربر آسیب برساند.

خطر متوسط: با افزایش سطح احتمال، شدت و تعداد افراد در معرض خطر، ممکن است یک خطر به عنوان یک خطر متوسط ارزیابی شود. به عنوان مثال، جابجایی دستی بارهای سنگین بدون کمک مکانیکی. اقدامات کنترلی برای کاهش این خطرات به کم خطر مورد نیاز است.

ریسک بالا: یک ارزیابی ریسک خوب باید ابتدا روی خطرات جدی ‌تر تمرکز کند، زیرا احتمال وقوع حادثه وجود دارد و در صورت بروز صدمات جدی، بیماری یا مرگ می‌تواند رخ دهد. به عنوان مثال، وسایل نقلیه در حال حرکت به عقب در جایی که عابران پیاده یا اعضای عمومی بدون کنترل یا مدیریت در حال حرکت هستند.

ماتریس ریسک اغلب برای ارزیابی ریسک استفاده می شود.  ترسیم احتمال وقوع آسیب از یک خطر شناسایی شده در برابر شدت تأثیر در صورت وقوع. ماتریس می تواند به همان اندازه که مورد نیاز کسب و کار شما باشد، ساده یا پیچیده باشد. ماتریس زیر بر اساس رویکرد استاندارد HSE انگلستان است.

ماتریس ریسک – جهت تعیین رتبه بندی ریسک

با ترکیب شدت، تاثیر و احتمال، رتبه‌بندی ریسک ایجاد می‌شود. به مثال زیر توجه کنید.

• احتمال 3 (ممکن) x شدت 1 (ناچیز) = 1×3 = 3.
• احتمال 2 (بعید) x تأثیر 3 (متوسط) = 3 x 2 = 6.

پس از تعیین رتبه ریسک، ریسک باید ارزیابی شود، یعنی اینکه کدام ریسک قابل قبول است و کدام ریسک نیاز به درمان یا کنترل دارد  و در چه سطحی می باشد. بعد از مشخص شدن جدول ماتریس ریسک حالا شما می توانید ریسک را بپذیرید، از خطر اجتناب کنید، انتقال ریسک یا اقدام اصلاحی برای کنترل ریسک داشته باشید.

3. چه کنترل های اضافی مورد نیاز است

در مواردی که رتبه بندی ریسک منجر به الزام برای درمان ریسک شود، خطر غیرقابل قبول است و باید کاهش یابد. هنگام تصمیم گیری در مورد کنترل ها معمولاً از سلسله مراتب کنترل ریسک استفاده می شود. دستوری که هنگام درمان یک خطر باید رعایت شود به شرح زیر می باشد.

• در صورت امکان خطر را حذف کنید.
• اگر این امکان پذیر نیست، پس از کاهش خطر از طریق جایگزینی، به عنوان مثال، جایگزینی یک ماده شیمیایی خطرناک با یک گزینه ایمن تر (کمتر خطرناک) خطر را کاهش دهید.
• کنترل های مهندس به عنوان مثال، جداسازی یک ماشین پر سر و صدا از افراد یا بالعکس.
• کنترل های اداری مانند آموزش، سیستم های ایمن کار، سیاست ها، رویه ها و غیره.
• در نهایت، و به عنوان آخرین شکل دفاع از تجهیزات حفاظتی (PPE) استفاده کنید. PPE باید همراه با سایر اقدامات کنترلی مانند آموزش استفاده شود.