ارزیابی ریسک چیست
فهرست محتوا
ارزیابی ریسک چیست؟
کاملترین پاسخ به سوال “ارزیابی ریسک چیست؟”، ارزیابی ریسک فرآیند شناسایی، تجزیه و تحلیل و ارزیابی ریسک های بالقوه مرتبط با یک فعالیت یا موقعیت خاص است.
فرآیند ارزیابی ریسک معمولاً شامل سه بخش اصلی است: شناسایی خطر، برآورد ریسک و ارزیابی ریسک. هدف از ارزیابی ریسک کاهش احتمال و شدت آسیب به افراد، اموال یا محیط زیست است. فرآیند ارزیابی ریسک برای بسیاری از صنایع از جمله مراقبت های بهداشتی، ساخت و ساز، حمل و نقل و تولید مهم است.
ارزیابی ریسک فرآیند شناسایی، تجزیه و تحلیل و ارزیابی ریسک های بالقوه مرتبط با یک فعالیت یا موقعیت خاص است. فرآیند ارزیابی ریسک معمولاً شامل سه بخش اصلی است: شناسایی خطر، برآورد ریسک و ارزیابی ریسک. موضوعات مهم هر بخش به شرح زیر است:
شناسایی خطر:
اولین مرحله در فرآیند ارزیابی ریسک، شناسایی خطر است. شناسایی خطر شامل شناسایی همه منابع احتمالی آسیب، مانند خطرات فیزیکی، شیمیایی، بیولوژیکی و ارگونومیکی است که می تواند برای افراد، اموال یا محیط زیست خطرآفرین باشد. در زمینه مراقبت های بهداشتی، خطرات می تواند شامل گسترش بیماری های عفونی، حوادث در حین اعمال جراحی و اشتباهات دارویی باشد. در ساخت و ساز، خطرات می تواند شامل سقوط، برق گرفتگی و آتش سوزی باشد. در حمل و نقل، خطرات می تواند شامل حوادث رانندگی و نشت مواد خطرناک باشد.
ارزیابی شدت خطرات نیز یک جنبه حیاتی در شناسایی خطر است. هنگامی که خطرات بالقوه شناسایی شدند، باید شدت آسیبی که می تواند از هر خطر ناشی شود، ارزیابی شود. این شامل ارزیابی احتمال و پیامدهای یک رویداد است. به عنوان مثال، اگر خطر نشت مواد شیمیایی باشد، شدت آسیب می تواند به نوع و مقدار ماده شیمیایی درگیر، محل نشت و تأثیر بالقوه بر مردم و محیط بستگی داشته باشد.
تعیین اینکه چه کسی می تواند تحت تأثیر قرار گیرد نیز یکی از جنبه های مهم شناسایی خطر است. شناسایی همه افرادی که به طور بالقوه می توانند تحت تأثیر این خطر قرار گیرند، از جمله کارکنان، مشتریان، بازدیدکنندگان و عموم مردم بسیار مهم است. از این اطلاعات می توان برای تعیین سطح خطر مرتبط با خطر و توسعه اقدامات کنترلی مناسب استفاده کرد.
- شناسایی خطرات احتمالی: این شامل شناسایی همه منابع احتمالی آسیب، مانند خطرات فیزیکی، شیمیایی، بیولوژیکی و ارگونومیکی است که میتواند برای افراد، اموال یا محیطزیست خطر ایجاد کند.
- ارزیابی شدت خطرات: پس از شناسایی خطرات بالقوه، باید شدت آسیبی که می تواند از هر خطر ناشی شود، ارزیابی شود. این شامل ارزیابی احتمال و پیامدهای یک رویداد است.
- تعیین اینکه چه کسی می تواند تحت تأثیر قرار گیرد: شناسایی همه افرادی که به طور بالقوه می توانند تحت تأثیر این خطر قرار گیرند، از جمله کارکنان، مشتریان، بازدیدکنندگان و عموم مردم مهم است.
در مورد “مدیریت ریسک برای تجهیزات پزشکی، استاندارد ایزو 14971” بیشتر بدانید.
برآورد ریسک:
مرحله دوم در فرآیند ارزیابی ریسک، برآورد ریسک است. برآورد ریسک شامل ارزیابی احتمال و پیامدهای آسیب ناشی از خطرات شناسایی شده است.
ارزیابی احتمال آسیب اولین جنبه از برآورد ریسک است. این شامل تخمین احتمال اینکه خطرات شناسایی شده باعث ایجاد آسیب می شود. این شامل در نظر گرفتن عواملی مانند دفعات قرار گرفتن در معرض، مدت زمان قرار گرفتن در معرض و ماهیت خود خطر است. برای مثال، اگر خطر یک ماده شیمیایی خطرناک باشد، احتمال آسیب می تواند به غلظت ماده شیمیایی، مدت زمان قرار گرفتن در معرض و تجهیزات حفاظت فردی مورد استفاده کارگران بستگی داشته باشد.
ارزیابی پیامدهای بالقوه جنبه دوم برآورد ریسک است. این شامل ارزیابی آسیب بالقوه ای است که می تواند از خطرات شناسایی شده ناشی شود. این شامل در نظر گرفتن عواملی مانند شدت آسیب، تعداد افرادی که ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند و تأثیر بالقوه بر محیط زیست است. به عنوان مثال، اگر خطر آتش سوزی باشد، پیامدهای بالقوه می تواند شامل صدمات به افراد، آسیب به اموال و انتشار مواد خطرناک در محیط باشد.
شناسایی اقدامات کنترل ریسک آخرین جنبه برآورد ریسک است. پس از برآورد خطرات، باید اقدامات کنترلی مناسب برای کاهش یا حذف خطرات شناسایی و اجرا شود. اقدامات کنترل ریسک می تواند شامل کنترل های مهندسی، کنترل های اداری و تجهیزات حفاظت فردی باشد.
کنترل های مهندسی تغییرات فیزیکی در محل کار هستند که خطر آسیب را کاهش می دهد، مانند نصب حفاظ روی ماشین آلات یا استفاده از سیستم های تهویه برای کنترل قرار گرفتن در معرض مواد خطرناک. کنترل های اداری سیاست ها و رویه هایی هستند که خطر آسیب را کاهش میدهند، مانند برنامه های آموزشی و چرخش شغل. تجهیزات حفاظت فردی شامل مواردی مانند ماسک تنفسی، دستکش و عینک ایمنی است که کارگران را از قرار گرفتن در معرض خطرات محافظت می کند.
- ارزیابی احتمال آسیب: این شامل برآورد احتمال ایجاد آسیب توسط خطرات شناسایی شده است. این شامل در نظر گرفتن عواملی مانند دفعات قرار گرفتن در معرض، مدت زمان قرار گرفتن در معرض و ماهیت خود خطر است.
- ارزیابی پیامدهای بالقوه: این شامل ارزیابی آسیب بالقوه ای است که می تواند از خطرات شناسایی شده ناشی شود. این شامل در نظر گرفتن عواملی مانند شدت آسیب، تعداد افرادی که ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند و تأثیر بالقوه بر محیط زیست است.
- شناسایی اقدامات کنترل ریسک: زمانی که ریسک ها برآورد شد، باید اقدامات کنترلی مناسب شناسایی و اجرا شود تا خطرات کاهش یا حذف شوند.
در مورد “ارزیابی ریسک در سیستم مدیریت HSE” بیشتر بدانید.
ارزیابی ریسک:
مرحله نهایی در فرآیند ارزیابی ریسک، ارزیابی ریسک است. ارزیابی ریسک شامل مقایسه ریسک های شناسایی شده در مراحل شناسایی خطر و برآورد ریسک برای تعیین اینکه کدام خطر مهم تر است و نیاز به توجه فوری دارد، می باشد. مقایسه ریسک ها اولین جنبه ارزیابی ریسک است. خطرات شناسایی شده در مراحل شناسایی خطر و برآورد ریسک نیاز دارند مقایسه شود تا مشخص شود کدام ریسک مهم تر است.
این مقایسه می تواند شامل ارزیابی شدت آسیب، احتمال آسیب و اثربخشی اقدامات کنترلی در کاهش خطر باشد.
پس از مقایسه ریسک ها، اولویت بندی آنها بر اساس اهمیت آنها مهم است. این شامل تعیین این است که کدام خطرها بیشترین تهدید را برای افراد، اموال یا محیط زیست ایجاد می کنند و کدام خطرها نیاز به توجه فوری دارند. به عنوان مثال، اگر خطر انفجار در یک کارخانه شیمیایی وجود داشته باشد، این خطر احتمالاً نسبت به سایر خطراتی که احتمال وقوع آنها کمتر یا شدت آسیب کمتری دارند، اولویت دارد.
تدوین برنامه مدیریت ریسک آخرین جنبه ارزیابی ریسک است. یک طرح مدیریت ریسک، اقداماتی را که باید برای کاهش یا حذف ریسک های شناسایی شده انجام شود، تشریح می کند. این طرح می تواند شامل اقدامات خاصی مانند برنامه های آموزشی، کنترل های مهندسی و طرح های واکنش اضطراری باشد. این طرح همچنین باید شامل یک جدول زمانی برای اجرای اقدامات کنترلی و نظارت بر اثربخشی طرح باشد.
برنامه مدیریت ریسک باید به طور مرتب مورد بازبینی و به روز رسانی قرار گیرد تا اطمینان حاصل شود که مرتبط و موثر باقی می ماند. این می تواند شامل بازبینی مراحل شناسایی خطر و برآورد ریسک برای شناسایی هر گونه خطر جدید یا تغییر در خطرات موجود باشد. همچنین میتواند شامل بررسی اثربخشی اقدامات کنترلی اجرا شده و انجام تنظیمات در صورت لزوم باشد.
- مقایسه ریسک ها: ریسک های شناسایی شده در مراحل شناسایی خطر و برآورد ریسک باید با هم مقایسه شوند تا مشخص شود کدام ریسک ها مهم ترین هستند و نیاز به توجه فوری دارند.
- ارزیابی اثربخشی اقدامات کنترلی: اثربخشی اقدامات کنترلی که برای کاهش یا حذف خطرات اجرا شده اند باید ارزیابی شوند تا مشخص شود که آیا آنها مطابق با هدف کار می کنند یا خیر.
- بررسی و به روزرسانی ارزیابی ریسک: ارزیابی های ریسک باید مرتباً بررسی و به روز شوند تا اطمینان حاصل شود که مرتبط و به روز هستند. این شامل بازنگری ارزیابی زمانی است که خطرات جدید شناسایی می شوند یا زمانی که اقدامات کنترلی دیگر موثر نیستند.
در مورد “نحوه پیاده سازی استاندارد ایزو 45001” بیشتر بدانید.
چرا ارزیابی ریسک مهم است؟
ارزیابی ریسک فرآیند مهمی است که افراد، سازمان ها و دولت ها را قادر می سازد تا ریسک های بالقوه مرتبط با فعالیت ها، محصولات، خدمات یا عملیات خود را شناسایی و ارزیابی کنند. ارزیابی ریسک به شناسایی خطرات بالقوه و تعیین کمیت احتمال و پیامدهای آسیب مرتبط با آن خطرات کمک می کند. این یک گام کلیدی در مدیریت خطرات، حفاظت از مردم، اموال و محیط زیست و ارتقای ایمنی و سلامت است. این مقاله به بررسی این موضوع میپردازد که چرا ارزیابی ریسک مهم است و چگونه برای جامعه مفید است.
پیشگیری از آسیب
ارزیابی ریسک در شناسایی خطرات بالقوه و ارزیابی احتمال و پیامدهای آسیب ضروری است. با ارزیابی خطرات، افراد، سازمان ها و دولت ها میتوانند آسیب ها را قبل از وقوع شناسایی کرده و اقدامات لازم را برای پیشگیری از آن انجام دهند.
2. حفظ سلامت عمومی
ارزیابی ریسک یک ابزار مهم در حفاظت از سلامت عمومی است. برای ارزیابی ایمنی مواد غذایی، داروها، تجهیزات پزشکی و سایر محصولات استفاده می شود. همچنین می توان از آن برای ارزیابی خطرات مرتبط با قرار گرفتن در معرض آلاینده های محیطی مانند آلودگی هوا، آلودگی آب یا زباله های خطرناک استفاده کرد. با شناسایی و ارزیابی ریسک های مرتبط با این محصولات و فعالیت ها، ارزیابی ریسک میتواند به محافظت از سلامت عمومی و اطمینان از ایمن بودن این محصولات برای مصرف انسان کمک کند.
3. ارتقای ایمنی و سلامت
ارزیابی ریسک ابزار مهمی برای ارتقای ایمنی و سلامت در محیط کار، جوامع و محیط است. با شناسایی و ارزیابی ریسک ها، ارزیابی ریسک میتواند به اطمینان از اتخاذ تدابیر مناسب برای محافظت از کارگران، مردم و محیطزیست در برابر آسیب کمک کند. ارزیابی ریسک همچنین می تواند به شناسایی خطرات بالقوه سلامتی در محل کار و در جامعه کمک کند، مانند قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی، تشعشعات، یا بیماری های عفونی.
4. حمایت از تصمیم گیری
ارزیابی ریسک ابزار ارزشمندی برای تصمیم گیری فراهم می کند. این یک رویکرد ساختاریافته برای شناسایی و ارزیابی ریسک های بالقوه ارائه میکند و به تصمیمگیرندگان این امکان را میدهد تا بر اساس بهترین اطلاعات موجود تصمیمات آگاهانه بگیرند. با شناسایی و ارزیابی ریسک ها، ارزیابی ریسک می تواند به اولویت بندی اقدامات، تخصیص منابع و مدیریت موثرتر ریسک ها کمک کند.
5. افزایش مسئولیت پذیری
ارزیابی ریسک راهی برای مسئول نگه داشتن افراد، سازمان ها و دولت ها در قبال اقداماتشان فراهم میکند. با شناسایی و ارزیابی ریسک ها، ارزیابی ریسک میتواند به ایجاد مسئولیت در قبال آسیب کمک کند و مسئولین را برای انجام اقدامات مناسب برای مدیریت و کاهش آن خطرات، مسئول بداند.
6. تسهیل ارتباط
ارزیابی ریسک می تواند ارتباط بین ذینفعان را تسهیل کند. این یک زبان مشترک و یک رویکرد ساختاریافته برای ارزیابی ریسک ها ارائه میکند و به ذینفعان اجازه میدهد تا خطرات بالقوه و اقدامات لازم برای مدیریت آن ریسک ها را درک کرده و در مورد آن بحث کنند. با تسهیل ارتباطات، ارزیابی ریسک می تواند به ایجاد اعتماد و ارتقای همکاری بین ذینفعان کمک کند.
7. تشویق نوآوری
ارزیابی ریسک می تواند با شناسایی ریسک های بالقوه مرتبط با محصولات، خدمات یا فناوری های جدید، نوآوری را تشویق کند. با پرداختن به این خطرات، کسب و کارها می توانند با اطمینان بیشتری نوآوری کنند و محصولات جدید را سریعتر به بازار عرضه کنند. این می تواند به ارتقای رشد اقتصادی، بهبود کیفیت زندگی و افزایش رقابت در بازار کمک کند.
در مورد “چرا استاندارد HSE مهم است؟” بیشتر بدانید.
چرا ارزیابی ریسک برای کسب وکارها مهم است؟
ارزیابی ریسک فرآیندی حیاتی برای کسبوکارها در هر اندازه است، زیرا به شناسایی و ارزیابی ریسک های بالقوه مرتبط با عملیات، محصولات، خدمات و فعالیتهای آنها کمک میکند. ارزیابی ریسک، کسبوکارها را قادر میسازد تا با شناسایی خطرات بالقوه و اجرای اقدامات کنترلی مناسب برای کاهش ریسک، رویکردی فعالانه برای مدیریت ریسک اتخاذ کنند. مزایای ارزیابی ریسک برای کسب وکارها به شرح زیر است:
حفظ ایمنی و سلامت کارکنان
ارزیابی ریسک ابزار مهمی برای شناسایی و ارزیابی خطرات محیط کار است که به طور بالقوه می تواند به کارکنان آسیب برساند. با انجام ارزیابی ریسک، کسب و کارها می توانند اقداماتی را برای حذف یا کنترل این خطرات انجام دهند، مانند ارائه تجهیزات ایمنی و آموزش، اجرای کنترل های مهندسی و اصلاح فرآیندهای کاری. این به کاهش خطر آسیب ها و بیماری ها کمک میکند، که نه تنها از کارکنان محافظت میکند، بلکه هزینه های مرتبط با بهره وری از دست رفته، مطالبات غرامت کارگران و مسئولیت های قانونی بالقوه را کاهش میدهد.
2. کاهش ریسک های مالی
ارزیابی ریسک همچنین می تواند به کسب و کارها در شناسایی و مدیریت ریسک های مالی مرتبط با عملیات خود کمک کند. برای مثال، کسبوکارها میتوانند از ارزیابی ریسک برای شناسایی و ارزیابی ریسک های مربوط به تغییرات بازار، بیثباتی مالی یا اختلالات زنجیره تامین استفاده کنند. با شناسایی و رسیدگی به این ریسک ها، کسب و کارها می توانند تأثیر این رویدادها را بر عملکرد مالی خود به حداقل برسانند.
3. بهبود کارایی
ارزیابی ریسک میتواند به کسبوکارها کمک کند تا ناکارآمدی ها را در عملیات خود شناسایی و حذف کنند. با شناسایی و ارزیابی خطرات و خطرات احتمالی، کسب و کارها می توانند فرآیندهای خود را بهبود بخشند، زباله ها را حذف کنند و عملیات خود را ساده کنند. این می تواند منجر به صرفه جویی در هزینه، بهبود بهره وری و مزیت رقابتی در بازار شود.
4. اطمینان از رعایت مقررات
بسیاری از صنایع تابع الزامات نظارتی مختلف مربوط به ایمنی، بهداشت، حفاظت از محیط زیست و سایر زمینه ها هستند. ارزیابی ریسک به کسبوکارها کمک میکند تا این الزامات را شناسایی کرده و از آن پیروی کنند و خطر جریمه ها، مجازات ها و مسئولیت های قانونی مرتبط با عدم رعایت را کاهش دهند.
5. حفاظت از محیط زیست
ارزیابی ریسک می تواند به کسب و کارها کمک کند تا خطرات زیست محیطی بالقوه مرتبط با عملیات خود را شناسایی و ارزیابی کنند. این شامل خطرات مربوط به آلودگی، دفع زباله و سایر اثرات زیست محیطی است. با پرداختن به این خطرات، کسب و کارها می توانند ردپای زیست محیطی خود را کاهش دهند و تعهد خود را به پایداری نشان دهند.
6. افزایش شهرت
با شناسایی و مدیریت فعال ریسک ها، کسبوکارها میتوانند شهرت خود را در میان سهامداران از جمله مشتریان، سرمایهگذاران و کارمندان افزایش دهند. این نشان دهنده تعهد به ایمنی، کیفیت و مسئولیت است که می تواند وفاداری به برند را بهبود بخشد و مشتریان جدید را جذب کند.
7. تشویق نوآوری
ارزیابی ریسک همچنین میتواند با شناسایی ریسکهای بالقوه مرتبط با محصولات، خدمات یا فناوریهای جدید، نوآوری را تشویق کند. با پرداختن به این خطرات، کسب و کارها می توانند با اطمینان بیشتری نوآوری کنند و محصولات جدید را سریعتر به بازار عرضه کنند.
در نتیجه، ارزیابی ریسک فرآیندی حیاتی برای کسبوکارها برای شناسایی و مدیریت ریسکهای بالقوه مرتبط با عملیات خود است. با شناسایی و رسیدگی به خطرات مربوط به ایمنی، سلامت، ثبات مالی، انطباق با مقررات، حفاظت از محیط زیست، شهرت و نوآوری، کسبوکارها میتوانند در عین حفاظت از کارکنان، مشتریان و محیطزیست خود، کارآمدتر و مؤثرتر عمل کنند.
در مورد “ماتریس ریسک” بیشتر بدانید.
نتیجه گیری در مورد ارزیابی ریسک چیست؟
ارزیابی ریسک فرآیند مهمی برای شناسایی و ارزیابی ریسک های بالقوه مرتبط با یک فعالیت یا موقعیت خاص است. فرآیند ارزیابی ریسک معمولاً شامل سه بخش اصلی است: شناسایی خطر، برآورد ریسک و ارزیابی ریسک. هدف از ارزیابی ریسک کاهش احتمال و شدت آسیب به افراد، اموال یا محیط زیست است.
مرحله شناسایی خطر شامل شناسایی تمام منابع احتمالی آسیب و ارزیابی شدت خطرات است. مرحله برآورد ریسک شامل ارزیابی احتمال و عواقب آسیب ناشی از خطرات شناسایی شده و شناسایی اقدامات کنترلی مناسب برای کاهش یا حذف خطرات است. مرحله ارزیابی ریسک شامل مقایسه ریسک ها و اولویت بندی آنها بر اساس اهمیت آنها و تدوین برنامه مدیریت ریسک برای کاهش یا حذف ریسک های شناسایی شده است.
بازنگری و به روز رسانی منظم طرح مدیریت ریسک برای اطمینان از موثر ماندن آن در کاهش یا حذف ریسک مهم است. با پیروی از فرآیند ارزیابی ریسک ساختاریافته، سازمان ها می توانند احتمال و شدت آسیب را کاهش دهند، نتایج ایمنی و سلامت را بهبود بخشند و از محیط زیست محافظت (1) کنند.
پرسش های متداول
ارزیابی ریسک فرآیند شناسایی، تجزیه و تحلیل و ارزیابی ریسک های بالقوه مرتبط با یک فعالیت یا موقعیت خاص است.
ارزیابی ریسک فرآیند شناسایی، تجزیه و تحلیل و ارزیابی ریسک های بالقوه مرتبط با یک فعالیت یا موقعیت خاص است. فرآیند ارزیابی ریسک معمولاً شامل سه بخش اصلی است: شناسایی خطر، برآورد ریسک و ارزیابی ریسک.
1 دیدگاه دربارهٔ «ارزیابی ریسک چیست»
بازتاب: 5 چالش اساسی در هیئت مدیره ساختمان و راهحلهای کارآمد برای آنها - تاو سیستم