تجزیه و تحلیل SWOT چیست؟ 4 مرحله گام به گام + جدول SWOT
تجزیه و تحلیل SWOT چیست؟ SWOT مخفف S (Strengths)، W (Weaknesses)، O (Opportunities) و T (Threats) ابزار تجزیه و تحلیل SWOT یک ابزار مدیریتی برای برنامه ریزی جهت پیاده سازی الزامات استاندارد ایزو است که به تیم مدیریت کمک می کند تا برای درک عوامل کلیدی، نقاط قوت، ضعف ها، فرصت ها و تهدیدها اقدامات برنامه ریزی کنند.
تجزیه و تحلیل SWOT به عنوان یک چارچوب مدیریت حیاتی و ابزار تشخیصی عمل می کند و بینش هایی را در مورد عوامل داخلی و خارجی ارائه می دهد که می تواند بر استراتژی سازمان و تصمیمات تجاری تأثیر بگذارد. SWOT مخفف عبارت Strengths، Weaknesses، Opportunities و Threats است.
نقاط قوت جنبه هایی را در بر می گیرد که یک سازمان در آنها برتری می یابد، از جمله افراد، محصولات، دارایی ها و فرآیندهایی که آن را از رقبا متمایز می کند. شناسایی نقاط فروش منحصر به فرد و پیشنهاد ارزش کارمند در این تحلیل بسیار مهم است.
از سوی دیگر، نقاط ضعف شامل ارزیابی عینی از آسیب‌پذیری‌های درون سازمان است. این بخش یک ارزیابی صادقانه از حوزه‌هایی را در کارکردهای تجاری و منابع انسانی تشویق می‌کند که ممکن است به تغییر برای افزایش کارایی یا حذف آنها نیاز داشته باشند، اگر مانع پیشرفت شوند.
فرصت ها بر عوامل خارجی تمرکز می کنند که می توانند برند، بازارهای هدف و فرآیندهای عملیاتی داخلی را تقویت کنند. شناخت روندها، پیشرفت‌های فن‌آوری و انجام تحقیقات به شناسایی راه‌های بالقوه برای بهبود، اغلب با تأمل در نقاط ضعف و یافتن راه‌هایی برای افزایش آنها کمک می‌کند.
تهدیدها نیروهای خارجی را در بر می گیرند که می توانند بر عملیات عادی کسب و کار تأثیر منفی بگذارند. انجام تجزیه و تحلیل برای درک عوامل مختلف در این بخش توصیه می شود. علاوه بر این، محک زدن در برابر فعالیت های رقبا می تواند تهدیدهای بالقوه را آشکار کند.
برای ادامه، توصیه می‌شود که یافته‌ها را با همکاران برای بینش و دیدگاه‌های بیشتر به اشتراک بگذارید. شناخت فرصت‌های بهبود ممکن است مستلزم هزینه‌های اضافی باشد که نیاز به یک مورد تجاری برای تخصیص بودجه را ایجاب می‌کند. یک برنامه اقدام به خوبی تعریف شده، شامل پیشنهادات اولویت بندی شده با چارچوب های زمانی، هزینه ها و منابع مورد نیاز، باید برای اجرای موثر تغییرات لازم تدوین شود. این رویکرد مشارکتی تجزیه و تحلیل جامع و برنامه ریزی استراتژیک برای توسعه سازمانی را تضمین می کند.
ابزار تجزیه و تحلیل SWOT چیست؟
تحلیل SWOT که مخفف نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدها است، یک چارچوب استراتژیک است که برای ارزیابی جایگاه رقابتی یک شرکت و شکل دادن به برنامه ریزی استراتژیک آن به کار می رود. این روش عوامل داخلی و خارجی را با در نظر گرفتن واقعیت های کنونی و احتمالات آینده به دقت بررسی می کند.
هدف اولیه تجزیه و تحلیل SWOT ارائه یک ارزیابی واقع بینانه و مبتنی بر داده از نقاط قوت و ضعف یک سازمان است. ابزار تجزیه و تحلیل SWOT بر اهمیت حفظ دقت با اجتناب از تصورات از پیش تعیین شده خواه در خود شرکت، ابتکارات آن، یا صنعت و تمرکز بر زمینه های دنیای واقعی به جای باورهای نظری تأکید می کند. شرکت ها باید تجزیه و تحلیل SWOT را به عنوان یک راهنما ببینند، نه یک نسخه سخت.
این تکنیک به عنوان ابزاری برای ارزیابی عملکرد، رقابت، ریسک ها و پتانسیل یک کسب و کار عمل می کند. می‌توان آن را در جنبه‌های مختلف تجاری، مانند خطوط تولید، بخش‌ها، صنایع یا نهادها اعمال کرد. تجزیه و تحلیل SWOT با استفاده از داده های داخلی و خارجی به کسب و کارها کمک می کند تا به سمت استراتژی هایی با احتمال موفقیت بالاتر هدایت شوند و در عین حال از استراتژی های کمتر موفق دوری کنند.
تحلیلگران SWOT مستقل، سرمایه گذاران و رقبا می توانند از این تکنیک برای ارزیابی قدرت یا ضعف یک شرکت، خط تولید یا صنعت استفاده کنند. این تجزیه و تحلیل بینش های ارزشمندی در مورد اینکه چرا استراتژی های خاص ممکن است موفق تر باشند ارائه می دهد و تصمیم گیرندگان را در مسیر موفقیت راهنمایی می کند و برنامه ریزی استراتژیک آگاهانه را افزایش می دهد.
اجزای اصلی ابزار تجزیه و تحلیل SWOT چیست؟
تجزیه و تحلیل SWOT یک ارزیابی جامع است که شامل چهار مقوله اساسی برای یک ارزیابی کامل است. در حالی که ویژگی های این دسته بندی ها ممکن است در بین شرکت ها متفاوت باشد، تجزیه و تحلیل کامل SWOT همیشه شامل اجزای زیر است:
نقاط قوت
نقاط قوت حوزه های برتری سازمان را مشخص می کند و آن را از رقبا متمایز می کند. اینها می توانند شامل هویت برند قوی، پایگاه مشتری وفادار، موقعیت مالی محکم که در ترازنامه قوی منعکس می شود، فناوری نوآورانه و موارد دیگر باشد. به عنوان مثال، یک صندوق تامینی ممکن است دارای یک استراتژی معاملاتی اختصاصی باشد که نتایج برتر بازار را به همراه داشته باشد و تصمیمات استراتژیک را در مورد استفاده از این نتایج برای جذب سرمایه گذاران جدید تحریک کند.
نقاط ضعف
نقاط ضعف جنبه هایی را نشان می دهد که سازمان را از دستیابی به عملکرد مطلوب خود باز می دارد. این حوزه‌ها برای رقابت پایدار نیازمند بهبود هستند، از تصویر ضعیف برند و گردش مالی بالاتر از حد متوسط گرفته تا سطوح بالای بدهی، زنجیره تامین ناکارآمد، یا سرمایه ناکافی.
فرصت ها
فرصت ها به عوامل خارجی سودمندی مربوط می شوند که می توانند مزیت رقابتی را برای سازمان ایجاد کنند. به عنوان مثال کاهش تعرفه ها توسط یک کشور این فرصت را برای یک خودروساز ایجاد می کند تا بازار خود را با صادرات خودرو گسترش دهد و در نتیجه فروش و سهم بازار را افزایش دهد.
تهدیدها
تهدیدها عواملی را در بر می گیرند که بالقوه می توانند بر سازمان تأثیر منفی بگذارند. به عنوان مثال می توان به چالش های زیست محیطی مانند خشکسالی اشاره کرد که بر عملکرد یک مزرعه کاشت و برداشت برنج تأثیر می گذارد. تهدیدهای رایج همچنین شامل افزایش هزینه های مادی، تشدید رقابت، محدودیت عرضه نیروی کار و سایر عوامل خارجی است که خطراتی برای سازمان ایجاد می کند. در نظر گرفتن دقیق این تهدیدها برای برنامه ریزی استراتژیک و کاهش ریسک بسیار مهم است.
جدول ماتریس SWOT چیست؟
ارائه یک تحلیل SWOT اغلب به شکل یک ماتریس است که به چهار ربع تقسیم شده است که هر یک به جنبه خاصی از چارچوب SWOT اختصاص دارد. این نمایش بصری یک نمای کلی سریع از موقعیت استراتژیک شرکت ارائه می دهد. در حالی که ممکن است همه نکات در یک دسته وزن یکسان نداشته باشند، آنها در مجموع بینش های مهمی را در مورد تعادل بین فرصت ها و تهدیدها، نقاط قوت و ضعف ارائه می دهند.
به طور معمول، ماتریس SWOT عوامل داخلی را در ردیف بالا و عوامل خارجی را در ردیف پایین مرتب می کند. علاوه بر این، شیب مثبتی را ایجاد می کند، با مواردی که در سمت چپ جدول قرار دارند جنبه های مثبت یا مطلوب تری را منعکس می کنند، در حالی که موارد سمت راست، عناصر نگران کننده یا منفی بیشتری را منتقل می کنند. این ترتیب عمدی به شناسایی سریع نقاط قوت و ضعف داخلی شرکت و همچنین فرصت ها و تهدیدهای خارجی که با آن مواجه است کمک می کند.
ماتریس SWOT به عنوان یک ابزار مختصر و در عین حال جامع برای تجزیه و تحلیل استراتژیک عمل می کند و درک عمیق تری از جایگاه فعلی سازمان را تقویت می کند. همانطور که تصمیم گیرندگان به ماتریس نگاه می کنند، می توانند به سرعت چشم انداز استراتژیک را تشخیص دهند، و آنها را قادر می سازد تا تصمیمات آگاهانه را بر اساس تعامل ظریف بین عوامل داخلی و خارجی فرموله کنند. طرح ساختاری ماتریس SWOT فرآیند ارزیابی را ساده می کند و به یک رویکرد برنامه ریزی استراتژیک موثرتر و کارآمدتر اجازه می دهد.
مراحل گام به گام انجام تجزیه و تحلیل SWOT
انجام تجزیه و تحلیل SWOT یک فرآیند روشمند است که می تواند به طور سیستماتیک به مراحل عملی تقسیم شود، هم قبل و هم بعد از بررسی چهار مؤلفه حیاتی. چارچوب کلی برای تجزیه و تحلیل SWOT شامل مراحل زیر است:
گام اول از مراحل تجزیه و تحلیل SWOT – هدف خود را مشخص کنید
شروع تجزیه و تحلیل SWOT با بیان واضح هدف شما آغاز می شود. در حالی که یک تحلیل SWOT می‌تواند جنبه‌های مختلفی را در بر گیرد، اما زمانی که به‌طور خاص برای یک هدف متمایز تنظیم شود، تمایل بیشتری به ارائه بینش‌های معنادارتری دارد. به عنوان مثال، هدف تجزیه و تحلیل SWOT ممکن است حول تصمیم به راه اندازی یک محصول جدید باشد. با توجه به یک هدف خاص، شرکت یک چارچوب متمرکز ایجاد می کند و راهنمایی هایی را در مورد نتیجه مطلوب ارائه می دهد.
در زمینه عرضه محصول جدید، تجزیه و تحلیل SWOT به ابزاری هدفمند با هدف ارزیابی امکان سنجی و موفقیت بالقوه معرفی محصول به بازار تبدیل می شود. رویکرد هدف محور تضمین می کند که تجزیه و تحلیل هدفمند و همسو با استراتژی کلی کسب و کار است. این شرکت در این سناریو به دنبال پاسخ به این سوال اساسی است: آیا محصول جدید باید معرفی شود؟
داشتن یک هدف به وضوح تعریف شده، لحن را برای کل فرآیند تجزیه و تحلیل SWOT تعیین می کند و به سازمان اجازه می دهد تا تلاش ها را به سمت یک نقطه پایانی خاص هدایت کند. تجزیه و تحلیل، به نوبه خود، تبدیل به یک ابزار استراتژیک می شود که برای رسیدگی به تفاوت های ظریف و چالش های مرتبط با هدف پیشنهادی طراحی شده است. با تمرکز بر یک هدف منحصر به فرد، شرکت می تواند بینش عملی تری را از تجزیه و تحلیل SWOT استخراج کند و تصمیم گیری آگاهانه در مورد عرضه محصول جدید بالقوه را تسهیل کند.
گام دوم از مراحل تجزیه و تحلیل SWOT – به دست آوردن منابع
اجرای تجزیه و تحلیل SWOT شامل جمع آوری منابع متنوع، تشخیص اینکه هر تحلیل منحصر به فرد است و ممکن است به مجموعه داده های متفاوتی برای ساخت جداول SWOT موثر نیاز داشته باشد. برای شروع این مرحله، یک شرکت باید اطلاعاتی را که می‌تواند به آسانی به آن دسترسی داشته باشد، ارزیابی کند، هرگونه محدودیت داده را تأیید کند و قابلیت اطمینان منابع داده خارجی خود را ارزیابی کند.
در پیگیری بینش های جامع، شرکت نه تنها باید بر روی داده ها تمرکز کند، بلکه باید ترکیب مناسبی از پرسنل را برای مشارکت در تجزیه و تحلیل جمع آوری کند. کارکنان مختلف ممکن است دارای درجات مختلفی از ارتباط با نیروهای خارجی باشند، که برخی از آنها بیشتر با پویایی بازار هماهنگ هستند، در حالی که برخی دیگر در بخش های تولید یا فروش ممکن است بینش های ارزشمندی را در مورد عملیات داخلی ارائه دهند. فراگیر بودن در مشارکت کارکنان از بخش‌های مختلف، مجموعه‌ای از دیدگاه‌های متنوع را تضمین می‌کند و احتمال ایجاد مشارکت‌های ارزشمند و چندوجهی را افزایش می‌دهد.
درک عوامل داخلی و خارجی مؤثر بر کسب و کار مستلزم ترکیبی استراتژیک از داده ها و دیدگاه های انسانی است. این شرکت باید از تخصص داخلی خود استفاده کند و از دانش جمعی نیروی کار خود استفاده کند تا درک جامعی از محیط کسب و کار ایجاد کند. این رویکرد مشارکتی نه تنها فرآیند تجزیه و تحلیل را غنی می کند، بلکه تضمین می کند که طیف گسترده ای از بینش ها در نظر گرفته می شود و منجر به تجزیه و تحلیل SWOT قوی تر و ظریف تر می شود. شرکت با درک اهمیت داده ها و پرسنل، اثربخشی استفاده از منابع خود را در تعقیب هوش استراتژیک به حداکثر می رساند.
گام سوم از مراحل تجزیه و تحلیل SWOT – داده ها را جمع آوری کنید
در پیشرفت تجزیه و تحلیل SWOT، تیمی که به این کار اختصاص داده شده است باید فرآیند گردآوری ایده‌ها را برای هر یک از چهار مؤلفه حیاتی آغاز کند. سؤالات متناسب با هر دسته می تواند این مرحله طوفان فکری را هدایت کند و بحث های جامع را تحریک کند. تمرکز بر عوامل داخلی و خارجی موثر بر چشم انداز استراتژیک سازمان است.
عوامل داخلی
برای شناسایی نقاط قوت و ضعف، باید به رویدادهای داخلی شرکت توجه کرد. این شامل جنبه هایی مانند منابع مالی و انسانی، دارایی های مشهود و نامشهود (مانند شناسایی نام تجاری)، و کارایی عملیاتی می شود. کاوش در این جنبه ها بینش های ارزشمندی را ارائه می دهد.
سوالات بالقوه برای فهرست کردن عوامل داخلی عبارتند از:
- (قدرت) زمینه های برتری ما چیست؟
- (قدرت) قوی ترین دارایی ما چیست؟
- (ضعف) چه عواملی مانع پیشرفت ما می شود؟
- (ضعف) کدام خطوط محصول عملکردی کمتر از حد مطلوب را نشان می دهند؟
عوامل خارجی
شناخت اهمیت تأثیرات خارجی برای یک تحلیل جامع بسیار مهم است. عواملی مانند سیاست های پولی، پویایی بازار و دسترسی به تامین کنندگان در ایجاد فهرستی از فرصت ها و تهدیدها نقش دارند. محیط خارجی نقشی اساسی در شکل دادن به چشم انداز استراتژیک شرکت ایفا می کند.
سوالات بالقوه برای فهرست کردن عوامل خارجی عبارتند از:
- (فرصت) چه روندهای غالب در بازار مشهود است؟
- (فرصت) در حال حاضر در تلاش‌های هدف‌گیری ما، کدام ویژگی‌های جمعیتی نادیده گرفته می‌شوند؟
- (تهدید) چند رقیب وجود دارد و سهم آنها از بازار چقدر است؟
- (تهدید) آیا مقررات جدیدی وجود دارد که می تواند به طور بالقوه بر عملیات یا محصولات ما تأثیر بگذارد؟
انجام این مرحله به عنوان یک جلسه مشارکتی، با استفاده از تکنیک‌هایی مانند تمرین‌های «سفید برد» یا «یادداشت چسبنده»، می‌تواند خلاقیت را افزایش داده و دیدگاه‌های متنوع را تشویق کند. در اینجا تاکید بر تولید ایده بدون محدودیت، بدون قضاوت در مورد پاسخ های درست یا غلط است. همه شرکت کنندگان تشویق می شوند افکار خود را آزادانه به اشتراک بگذارند. اگرچه ممکن است برخی از ایده‌ها بعداً کنار گذاشته شوند، اما هدف اصلی ایجاد فضای خلاقانه است که جرقه الهام و نوآوری می‌دهد. این رویکرد باز، کاوش جامع نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای بالقوه را تضمین می‌کند و پایه و اساس یک تحلیل SWOT قوی را می‌سازد.
گام چهارم از مراحل تجزیه و تحلیل SWOT – داده ها را اصلاح کنید
پس از گردآوری فهرستی جامع از ایده‌ها در هر دسته SWOT، گام مهم بعدی اصلاح و ساده‌سازی این افکار است. این مرحله شامل غربال کردن ایده‌ها برای مشخص کردن تاثیرگذارترین ایده‌ها است – آنهایی که به‌طور قابل‌توجهی به نقاط قوت، فرصت‌ها، ضعف‌ها یا تهدیدات شرکت کمک می‌کنند. پالایش یافته‌ها تضمین می‌کند که تمرکز به سمت مرتبط‌ترین جنبه‌ها، خواه فرصت‌های امیدوارکننده یا ریسک‌های حیاتی باشد.
این فرآیند پالایش اغلب مستلزم بحث های قوی بین شرکت کنندگان در تجزیه و تحلیل است. در برخی موارد، درگیر کردن مدیریت بالاتر برای ارائه دیدگاه‌های ارزشمند و کمک به اولویت‌بندی ایده‌ها ضروری است. هدف این است که فهرست گسترده را به مجموعه ای متمرکز از بینش های کلیدی تقسیم کنیم که واقعاً جوهر موقعیت استراتژیک سازمان را در بر می گیرد.
مناظرات در این مرحله در شفاف سازی و اولویت بندی عوامل شناسایی شده مؤثر است. این به تیم اجازه می دهد تا تأثیر بالقوه هر عنصر را ارزیابی کند و آنها را با اهداف کلی شرکت هماهنگ کند. از طریق این تلاش مشترک، یافته های پالایش شده به عنوان یک قطب نما استراتژیک ظاهر می شوند که سازمان را به سمت تصمیم گیری آگاهانه و اقدامات متمرکز هدایت می کند. این مرحله حیاتی تضمین می کند که تجزیه و تحلیل SWOT صرفاً به عنوان فهرستی از ایده ها عمل نمی کند، بلکه به یک نقشه راه مقطر برای پیمایش چشم انداز استراتژیک شرکت تبدیل می شود.
مزایای استفاده از ابزار تجزیه و تحلیل SWOT در سازمان ها چیست؟
در حالی که تجزیه و تحلیل SWOT ممکن است نوشدارویی برای هر سؤال پیچیده تجاری نباشد، مزایای آن به طور قابل توجهی روند تصمیم گیری استراتژیک را آسان می کند:
1. مشکلات پیچیده را ساده می کند
تصمیمات پیچیده اغلب شامل سیل داده ها و ملاحظات است. یک تجزیه و تحلیل SWOT به خوبی آماده شده، که از طریق اولویت بندی ایده ها و رتبه بندی عوامل کلیدی ساده شده است، یک مشکل بالقوه طاقت فرسا را به گزارش قابل هضم تر و قابل کنترل تر تبدیل می کند. این فرآیند تصمیم گیری را با تجزیه مسائل پیچیده به اجزای قابل درک ساده می کند.
2. ملاحظات خارجی
تحلیل SWOT مستلزم بررسی جامع عوامل داخلی و خارجی است. در حالی که عوامل داخلی در کنترل شرکت هستند، عناصر خارجی ممکن است بر نتایج کسب و کار تأثیر بگذارند. با در نظر گرفتن هر دو، تجزیه و تحلیل یک چشم انداز کل نگر ارائه می دهد و عواملی فراتر از کنترل فوری را که می تواند بر نتایج تصمیم گیری تأثیر بگذارد را تأیید می کند.
3. تطبیق پذیری در برنامه
تطبیق پذیری تحلیل SWOT یک ویژگی برجسته است. می توان آن را برای سوالات مختلف کسب و کار، چه در سطح سازمانی، تیمی یا فردی به کار برد. علاوه بر این، سازگاری آن به تجزیه و تحلیل خطوط محصول، تغییرات برند، گسترش جغرافیایی یا خریدهای بالقوه گسترش می یابد. کاربرد گسترده تحلیل SWOT آن را به ابزاری همه کاره برای سناریوهای مختلف تبدیل می کند.
4. از منابع چندگانه داده استفاده می کند
تجزیه و تحلیل SWOT قوی بینش هایی را از منابع داده های مختلف به دست می آورد. اطلاعات داخلی برای شناسایی نقاط قوت و ضعف مورد استفاده قرار می گیرد، در حالی که داده های خارجی برای درک روندهای گسترده تر بازار، رقبا و نیروهای کلان اقتصادی موثر بر فرصت ها و تهدیدها جمع آوری می شوند. با گردآوری اطلاعات از زوایای مختلف، تجزیه و تحلیل SWOT یک ارزیابی جامع و بی طرفانه را تضمین می کند.
5. آماده سازی مقرون به صرفه
در بسیاری از موارد، تجزیه و تحلیل SWOT به یک رویکرد فنی بیش از حد نیاز ندارد، و به اعضای مختلف کارکنان اجازه می دهد بدون نیاز به آموزش گسترده یا مشاوره خارجی مشارکت کنند. این ماهیت مقرون‌به‌صرفه دسترسی را افزایش می‌دهد و سازمان‌ها را قادر می‌سازد تا از تخصص اعضای مختلف تیم در تهیه تجزیه و تحلیل استفاده کنند.
در اصل، مزایای تجزیه و تحلیل SWOT در توانایی آن برای ساده سازی تصمیم گیری، در نظر گرفتن عوامل داخلی و خارجی، انطباق با سناریوهای مختلف تجاری، استفاده از منابع داده های متنوع و ارائه یک رویکرد مقرون به صرفه برای برنامه ریزی استراتژیک نهفته است. این مزایا تجزیه و تحلیل SWOT را به عنوان یک ابزار ارزشمند در زرادخانه مدیریت استراتژیک قرار می دهد.
اما چنانچه سازمان ها برای استفاده از تکنیک تجزیه و تحلیل SWOT جهت تدوین استراتژی نیاز به مشاوره دارند، حتما پیشنهاد می شود با ما از طریق WhatsApp با ما در تماس باشید و از مشاوره رایگان با متخصصین مرکز مشاوره هوداک سیستم فرتاک بهرمند شوید.