افتا یعنی چه: 3 نکته ای که نمی دانستید

سند راهبردی افتا

به منظور مقابله با تهدیدات مذکور، «سند راهبردی امنیت فضای تولید و تبادل اطلاعات» در سال ۱۳۸۴ توسط هیئت وزیران تصویب شد. این سند، چارچوبی برای تعیین نقش حاکمیت، جهت‌دهی فعالیت‌های اجرایی، هماهنگی، نظارت و هدایت بخش‌های درگیر در حوزه افتا فراهم می‌آورد. ویژگی‌های کلیدی این سند عبارتند از:

• میان‌رشته‌ای بودن: افتا مفهومی است که بر مبنای نظریات گوناگون در حوزه‌های مختلف دانش بنا شده است.

• نسبی بودن امنیت: امنیت در این فضا به تلقی از مفهوم امنیت، کارایی و هزینه وابسته است.

• زمینه‌مند بودن: مجموعه آداب و سنن، اخلاقیات، قوانین و سایر مقولات اجتماعی در آن تأثیر دارد.

• نقش دولت: دولت به عنوان متولی اصلی در موضوع امنیت فضای تولید و تبادل اطلاعات کشور شناخته می‌شود.

• تأثیرپذیری فرامرزی: امنیت این فضا به مرزهای جغرافیایی محدود نمی‌شود و از حوزه‌های داخلی، منطقه‌ای و جهانی تأثیر می‌پذیرد.

• پویایی تهدیدات: تغییرات سریع فناوری‌ها، نوع، ماهیت و درجه اثر مشکلات امنیتی را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

• شمول گسترده: حوزه تأثیر امنیت فضای تولید و تبادل اطلاعات، کلیه فعالیت‌های آحاد جامعه در این فضا را شامل می‌شود.

نهادهای متولی و اجرایی

در راستای اجرای مؤثر سیاست‌های افتا، نهادهای مختلفی به عنوان متولی و هماهنگ‌کننده تعیین شده‌اند. این نهادها وظیفه هدایت، نظارت و تدوین استانداردهای لازم برای حفظ و توسعه امنیت فضای تولید و تبادل اطلاعات و ارتباطات را بر عهده دارند. از جمله این نهادها می‌توان به مرکز مدیریت راهبردی افتا و سازمان فناوری اطلاعات ایران اشاره کرد.

اهداف کلان افتا

اهداف اصلی امنیت فضای تولید و تبادل اطلاعات عبارتند از:

• حفاظت از زیرساخت‌های حیاتی اطلاعاتی و ارتباطی کشور

• صیانت از حریم خصوصی و آزادی‌های مشروع شهروندان

• توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات با رعایت ملاحظات امنیتی

• ارتقاء سطح دانش و ظرفیت‌های علمی، پژوهشی و صنعتی کشور در حوزه امنیت فضای اطلاعاتی و ارتباطی

• تکیه بر فناوری بومی و توانمندی‌های تخصصی داخلی در توسعه زیرساخت‌های امنیتی

• تعامل مؤثر و سازنده منطقه‌ای و جهانی با حفظ منافع و امنیت ملی

فرآیند دریافت گواهینامه افتا

فرآیند دریافت گواهینامه افتا شامل مراحل زیر است:

1. ثبت درخواست در سامانه جامع افتا: متقاضیان باید به سامانه sec.ito.gov.ir مراجعه و درخواست خود را ثبت نمایند.

2. ارائه مدارک مورد نیاز: شامل مستندات فنی محصول، گواهی‌نامه‌های مرتبط و اطلاعات کارشناسان فنی.

3. ارزیابی امنیتی محصول: محصول یا خدمت ارائه‌شده توسط آزمایشگاه‌های معتبر مورد ارزیابی فنی و امنیتی قرار می‌گیرد.

4. صدور گواهی‌نامه: در صورت تأیید، گواهی‌نامه افتا صادر و به متقاضی اعطا می‌شود.

شرایط و الزامات دریافت گواهینامه افتا

برای دریافت گواهینامه افتا، شرکت‌ها باید شرایط زیر را رعایت کنند:

• ثبت قانونی شرکت: شرکت باید به‌صورت رسمی ثبت شده و در حوزه فناوری اطلاعات فعالیت داشته باشد.

• داشتن گواهی‌نامه‌های بین‌المللی: مانند ISO 27001 برای مدیریت امنیت اطلاعات.

• تأمین نیروی انسانی متخصص: حداقل سه کارشناس با مدارک معتبر و سابقه کاری مرتبط در حوزه امنیت اطلاعات.

• ارائه مستندات فنی کامل: شامل ساختار، عملکرد و ویژگی‌های امنیتی محصول یا خدمت.

• تعهد به رعایت سیاست‌های امنیتی: امضای تعهدنامه‌های مربوط به رعایت سیاست‌های امنیتی سازمان افتا و حراست کل کشور.

مدت اعتبار و هزینه گواهی‌نامه افتا

• مدت اعتبار: گواهی‌نامه افتا معمولاً دارای اعتبار ۲۴ ماهه است و پس از آن نیاز به تمدید دارد.

• هزینه‌ها: هزینه دریافت گواهی‌نامه بسته به نوع محصول یا خدمت، حجم مدارک و میزان خدمات مشاوره‌ای متفاوت است.

مزایای دریافت گواهینامه افتا

• افزایش اعتماد مشتریان و شرکای تجاری: نشان‌دهنده تعهد سازمان به امنیت اطلاعات.

• امکان همکاری با نهادهای دولتی و سازمان‌های حساس: داشتن گواهی‌نامه افتا برای همکاری با برخی نهادها الزامی است.

• افزایش رقابت‌پذیری در بازار: داشتن این گواهی‌نامه می‌تواند مزیت رقابتی برای شرکت‌ها ایجاد کند.

• حفاظت از اطلاعات و زیرساخت‌های حیاتی: کاهش ریسک‌های امنیتی و جلوگیری از نفوذهای غیرمجاز.

نتیجه‌گیری: افتا یعنی چه

دریافت گواهینامه افتا برای شرکت‌ها و سازمان‌های فعال در حوزه فناوری اطلاعات نه‌تنها یک الزام قانونی، بلکه یک ضرورت راهبردی برای تضمین امنیت اطلاعات و افزایش اعتبار در بازار است. با رعایت شرایط و الزامات مربوطه، سازمان‌ها می‌توانند از مزایای این گواهی‌نامه بهره‌مند شده و جایگاه خود را در بازار تقویت کنند.