دیگر استاندارد ها

اطلاعات کاربردی

فرم درخواست گواهینامه

نمونه گواهینامه ها

مقالات مرتبط

ISO 10006 - مدیریت کیفیت در پروژه

ISO 10006 – مدیریت کیفیت در پروژه، مدیریت کیفیت – دستورالعمل هایی برای مدیریت کیفیت در پروژه ها را سازمان بین المللی ISO به نام استاندارد ISO 10006 تدوین و منتشر کرده است.

استاندارد ISO 10006:2017 روش ها و آئین نامه هایی را برای کاربرد مدیریت کیفیت در پروژه ها را ارائه می دهد.

این استاندارد برای سازمان ها و پیمانکارانی که روی پروژه هایی با پیچیدگی های مختلف (کوچک یا بزرگ، کوتاه یا طولانی) در محیط های مختلف کار می کنند، کاربرد دارد.

نکته مهمی که شما باید توجه داشته باشید اینکه، ISO 10006 راهنمای مدیریت پروژه نیست، بلکه راهنمای کیفیت در فرآیندهای مدیریت پروژه در این سند ارائه شده است.

راهنمای مدیریت پروژه و فرآیند مرتبط با آن در استاندارد ایزو 21500 عنوان شده که طی مقالات قبلی به آن پرداخته شده است.

ISO 10006:2017 به مفاهیم “مدیریت کیفیت در پروژه ها” و “سیستم های مدیریت کیفیت در پروژه ها” می پردازد، که شامل موارد زیر می باشد.

  • سیستم مدیریت کیفیت در پروژه ها (بند4).
  • مسئولیت مدیریت در پروژه ها (بند5).
  • مدیریت منابع در پروژه ها (بند6).
  • تحقق محصول یا خدمات در پروژه ها (بند7).
  • اندازه گیری، تحلیل، تجزیه و بهبود در پروژه ها (بند8).

استاندارد ایزو 10006 طی سال 2018 ویرایش سال 2003 میلادی را لغو و جهت همسویی با استاندارد ISO 9001:2015 و ISO 21500:2012 استاندارد ISO 10006:2017 را جایگزین کرد.

ایزو 10006

معرفی مدیریت کیفیت در پروژه ISO 10006:

مدیریت کیفیت رمز موفقیت در تحویل سریع و با کیفیت پروژه است. در نتیجه، برنامه ریزی با کیفیت یک عنصر ضروری از تمام متدولوژی ها و استانداردهای پروژه است.

به عنوان بخشی از خانواده استانداردهای ISO 9000، در مورد پیاده سازی و بهره برداری از سیستم های مدیریت کیفیت، ISO استاندارد خاصی به نام ISO 10006 را تولید کرده است که “راهنماهایی برای مدیریت کیفیت در پروژه ها” ارائه می دهد.

 این استاندارد در ابتدا در سال 1997 صادر شد و در سال 2003 به روز شد و منعکس کننده تغییرات ایجاد شده در به روز رسانی سال 2000 به خانواده ISO 9000 است.

ایزو 10006 دستورالعمل هایی را برای مدیریت کیفیت در پروژه ها ارائه می دهد. اصول و شیوه‌های مدیریت کیفیت را تشریح می‌کند که اجرای آن‌ها برای دستیابی به اهداف کیفیت در پروژه‌ها مهم است.

این استاندارد با ISO 9000، ISO 9001:2015 هم راستا شده است و تکمیل کننده راهنمای ارائه شده در ISO 21500:2012 است.

دستورالعمل های ارائه شده در متن استاندارد ایزو 10006 برای مخاطبان گسترده در نظر گرفته شده است.

الزامات استاندارد ایزو 10006 برای  پروژه هایی که می توانند اشکال مختلفی داشته باشند، از کوچک تا بسیار بزرگ، از ساده تا پیچیده، از یک پروژه انفرادی تا بخشی از یک برنامه یا مجموعه پروژه ها، قابل استفاده می باشد.

این استاندارد سال 2003 میلادی اولین بار توسط کمیته فنی ISO/TC 176 برای دستیابی سازمان ها و اطمینان از کیفیت کار پروژه و مدیریت کیفیت در پروژه ها منتشر شد.

استاندارد ایزو، ISO 10006 از رویکرد فرآیندی استفاده می‌کند که شامل چرخه برنامه‌ریزی، انجام، بررسی، عمل (PDCA) و تفکر مبتنی بر ریسک است. بنابراین دو مفهوم “مدیریت کیفیت در پروژه ها” و ” سیستم مهای مدیریت کیفیت در پروژه ها” به شرح زیر متمایز می شوند.

مدیریت کیفیت در پروژه‌ها شامل: سیستم‌های مدیریت کیفیت در پروژه‌ها، مسئولیت مدیریت در پروژه‌ها، مدیریت منابع در پروژه‌ها، تحقق محصول یا خدمات در پروژه‌ها و اندازه‌گیری، تحلیل و بهبود در پروژه‌ها است.

سیستم های مدیریت کیفیت در پروژه ها شامل: ویژگی های پروژه، اصول مدیریت کیفیت در پروژه ها، فرآیندهای مدیریت کیفیت پروژه و طرح کیفیت برای پروژه می باشد.

این سند برای استفاده در زمینه الزامات سیستم های مدیریت کیفیت مشخص شده در ISO 9001:2015 و راهنمایی در مورد فرآیندهای مدیریت پروژه ارائه شده در ISO 21500 طراحی شده است.

ساختار و دستورالعمل های ISO 10006:

استاندارد بین‌المللی ایزو 10006 (سیستم‌های مدیریت کیفیت)، دستورالعمل‌هایی برای مدیریت کیفیت در پروژه‌ها که متعاقباً از آن به عنوان «استاندارد» یاد می‌کنم، از دو بخش اصلی تشکیل شده است.

استاندارد ایزو 10006 با یک مقدمه و مجموعه ای از اصطلاحات و تعاریف آغاز می شود.

این تعاریف به طور منطقی متعارف هستند و شبیه به تعاریفی هستند که اکثر اعضای موسسه مدیریت پروژه (PMI) از راهنمای PMBOK و سایر متون پروژه مشابه با آن آشنا هستند.

به عنوان مثال، استاندارد یک پروژه را به عنوان یک فرآیند منحصر به فرد، متشکل از مجموعه ای از فعالیت های هماهنگ و کنترل شده با تاریخ شروع و پایان تعریف می کند.

این عمل برای دستیابی به هدفی مطابق با الزامات خاص، از جمله محدودیت های زمان، هزینه و منابع تعریف شده در استاندارد ایزو 10006 می باشد.

این سند به خوبی با راهنمای PMBOK مقایسه می شود که در آن فصل مقدماتی شامل بیانیه تعریف یک پروژه به عنوان (تلاش موقتی است که برای ایجاد یک محصول یا خدمات منحصر به فرد) انجام می شود.

به طور مشابه در حالی که ISO کیفیت را به عنوان درجه ای که مجموعه ای از ویژگی های ذاتی الزامات را برآورده می کند، تعریف می کند، راهنمای PMBOK از تعریف ISO 8402:1994 که اکنون جایگزین شده است استفاده می کند.

به صورت کلی قصد نداریم این موضوع را خیلی پیچیده کنیم، اما کافی است بگوییم که تعاریف استاندارد ISO 10006 شامل تعاریف مواردی همانند: “مدیریت پروژه”، “طرف های ذینفع” و “تامین کنندگان” است.

بخش عمده ای از تعاریف استاندار ایزو 10006 به پنج بخش اصلی تقسیم می شوند که شامل موارد زیر می شود.

  • سیستم های مدیریت کیفیت در پروژه ها.
  • مسئولیت مدیریت.
  • مدیریت منابع.
  • تحقق محصول.
  • اندازه گیری، تجزیه و تحلیل و بهبود.

هنگامی که این استاندارد (مدیریت کیفیت پروژه) با سرفصل های بخش 8 PMBOK مقایسه می شود، (یعنی برنامه ریزی کیفیت، تضمین کیفیت و کنترل کیفیت) بلافاصله می توان دریافت که استاندارد دامنه بسیار گسترده تری از فرآیند مدیریت پروژه را پوشش می دهد.

اصول مدیریت کیفیت در ایزو 10006:

استاندارد ISO 10006:2017 همانند استاندارد ایزو 9001 بسیار مبتنی بر اصول مدیریت کیفیت خانواده ISO 9000 می باشد. این موارد شناسایی شده است که در زیر به آن پرداخته می شود.

  • تمرکز بر مشتری؛
  • رهبری؛
  • مشارکت مردم؛
  • رویکرد فرآیندی؛
  • رویکرد سیستمی به مدیریت؛
  • بهبود مستمر؛
  • رویکرد واقعی به تصمیم گیری؛
  • روابط متقابل سودمند تامین کننده؛

اینجاست که اولین تفاوت قابل توجه بین راهنمای استاندارد ایزو 10006 و PMBOK قابل مشاهده است.

به عنوان مثال، راهنمای PMBOK هیچ اشاره خاصی به روابط دوجانبه سودمند تأمین کننده ندارد. بنابراین سند ایزو 10006 فرآیند تکمیل شده مدرک اجرایی PMBOK است.

مسئولیت مدیریت در ISO 10006:

همانطور که قبلا اعلام شد استاندارد ایزو 10006 رابطه مستقیمی با استاندارد ایزو 9000 دارد. بنابراین تعهد مدیریت ارشد و مسئولیت مدیریت در سند ایزو 10006 تاکید شده است.

ISO 10006 روشن می کند که تعهد و مشارکت فعال مدیریت ارشد برای یک سیستم مدیریت کیفیت موثر ضروری است، بنابراین حمایت آنها از فرهنگ کیفیت در تضمین موفقیت پروژه مهم است.

بنابراین موضوعاتی که در استاندارد ایزو 10006 برای مدیریت مهم است به شرح زیر است.

الف) مشارکت مردم: مجدداً تحت عنوان سرفصل مسئولیت مدیریت، استاندارد شروع به تأکید بر اهمیت افراد اختصاص داده شده به پروژه می کند. روشن می‌سازد که آنها باید حوزه‌های مسئولیت کاملاً مشخص، با اختیارات متناسب و همچنین شایستگی و ابزار مناسب برای وظایف خود داشته باشند. همچنین اشاره می کند که پیامدهای پروژه های چند ملیتی و چند فرهنگی باید مورد توجه قرار گیرد. این موضوع با جزئیات بیشتری در بخش “مدیریت منابع” استاندارد پوشش داده شده است.

ب) رویکرد فرآیند و سیستم: همانند استاندارد ایزو 9000، استاندارد ایزو 10006 خیلی مشتاق است رویکرد فرآیندی و سیستمی مدیریت را بررسی کند و تاکید نماید.

ج) بررسی مدیریت و ارزیابی پیشرفت: استاندارد ایزو 10006 به عمق قابل توجهی در ارزیابی های پیشرفت و چگونگی استفاده از آنها برای ارزیابی دستیابی به اهداف پروژه می پردازد. روش اجرایی راهنمای PMBOK در مورد گزارش پیشرفت، که عمدتاً در بخش 10.3 در مورد گزارش عملکرد پوشش داده شده است، یک رویکرد فنی برای این امر است.

استاندارد ایزو 10006 تاکید بسیار بیشتری بر جنبه های برنامه ریزی، افراد، بررسی ها و اقداماتی که باید از چنین بررسی هایی حاصل شود دارد. مثلاً بیان می‌کند که پرسنل مناسب باید در دسترس باشند و در بررسی‌ها شرکت کنند. یا افرادی که ارزیابی را انجام می‌دهند باید به دنبال بهبود در فرآیندهای پروژه باشند.

مدیریت منابع در ISO 10006:

بخش مدیریت منابع در استاندارد ایزو 10006 (مدیریت کیفیت در پروژه)  به طور قابل توجهی فراتر از آن چیزی است که معمولاً به عنوان دستورالعمل های “کیفیت” در نظر گرفته می شود.

برای مثال شامل اطلاعاتی در مورد برنامه ریزی منابع، کنترل منابع، ایجاد ساختار پروژه، تخصیص پرسنل و توسعه تیم است.

 

چک لیست انطباق استاندارد ISO 10006:2017 (EN):

4.1.1 مشخصات پروژه – عمومی

4.1.2 سازمان ها

4.1.3 فرآیندها و مراحل در پروژه ها

4.1.4 فرآیندهای مدیریت پروژه

4.2.1 اصول مدیریت کیفیت

4.2.2 سیستم مدیریت کیفیت پروژه

4.2.3 طرح کیفیت پروژه

5.1 تعهد مدیریت

5.2.1 بکارگیری اصول مدیریت کیفیت از طریق فرآیند استراتژیک

5.2.2 تمرکز بر مشتری

5.2.3 رهبری

5.2.4 مشارکت مردم

5.2.5 رویکرد فرآیندی

5.2.6 رویکرد سیستمی به مدیریت

5.2.7 بهبود مستمر

5.2.8 رویکرد واقعی به تصمیم گیری

5.2.9 روابط سودمند متقابل تامین کننده

5.3.1 بررسی های مدیریت

5.3.2 ارزیابی های پیشرفت

6.1.1 فرآیندهای مرتبط با منابع – عمومی

6.1.2 برنامه ریزی منابع

6.1.3 کنترل منابع

6.2.1 فرآیندهای مربوط به شخصی – عمومی

6.2.2 استقرار ساختار سازمانی پروژه

6.2.3 تخصیص پرسنل

6.2.4 توسعه تیم

7.1 تحقق محصول – عمومی

7.2.1 فرآیندهای مربوط به وابستگی متقابل

7.2.2 شروع پروژه و توسعه طرح مدیریت پروژه

7.2.3 مدیریت تعامل

7.2.4 مدیریت تغییر

7.2.5 بسته شدن فرآیند و پروژه

7.3.1 فرآیندهای مربوط به حوزه عمومی

7.3.2 توسعه مفهوم

7.3.3 توسعه و کنترل دامنه

7.3.4 تعریف فعالیت ها

7.3.5 کنترل فعالیت ها

7.4.1 فرآیندهای مربوط به زمان کلی

7.4.2 برنامه ریزی وابستگی فعالیت

7.4.3 تخمین مدت

7.4.4 توسعه برنامه

7.4.5 کنترل برنامه

7.5.2 برآورد هزینه

7.5.3 بودجه بندی

7.5.4 کنترل هزینه

7.6.1 فرآیندهای مرتبط با ارتباط عمومی

7.6.2 برنامه ریزی ارتباطات

7.6.3 مدیریت اطلاعات

7.6.4 کنترل ارتباطات

7.7.1 فرآیندهای مرتبط با ریسک عمومی

7.7.2 شناسایی ریسک

7.7.3 ارزیابی ریسک

7.7.4 درمان خطر

7.7.5 کنترل ریسک

7.8.1 فرآیندهای مربوط به خرید عمومی

7.8.2 برنامه ریزی و کنترل خرید

7.8.3 مستندسازی الزامات خرید

7.8.4 ارزیابی تامین کننده

7.8.5 قرارداد

7.8.6 کنترل قرارداد

8.1 فرآیندهای مرتبط با بهبود

8.2 اندازه گیری و تجزیه و تحلیل

8.3.1 بهبود مستمر توسط سازمان مبدأ

8.3.2 بهبود مستمر توسط سازمان پروژه

PMBOK

بیشتر بخوانیم:

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Call Now Button